Wat is FIP?
FIP is een belangrijke doodsoorzaak bij katten.
De ziekte wordt veroorzaakt door het coronavirus.
Bijna alle katten zijn drager van dit coronavirus. Het virus vermenigvuldigt
zich binnenin de kat, en tijdens deze vermenigvuldiging kan er af en toe iets
fout gebeuren, waarbij het virus muteert. Door zulke mutaties ontstaat het
eigenlijke FIP-virus dat de kat zwaar ziek kan maken. (Je zou het kunnen
vergelijken met kanker bij de mens: al onze cellen vermenigvuldigen zich, en
als hierbij een fout gebeurt kan een slechte cel zich verder delen en een
tumor veroorzaken.)
Men spreekt van Feliene (kat) Infectieuze (ontsteking) Peritonitis (buikvlies).
Deze benaming is niet helemaal correct omdat het niet een ontsteking is van het
buikvlies zelf, maar een ontsteking van de bloedvaten (vasculitis) die in het
buikvlies lopen.
Waarom het FIP virus bij de ene kat wel ontstaat en bij de andere niet is
onduidelijk.
De ziekte kan zich in twee vormen voordoen :
Natte FIP
Dit is de acute vorm van deze ziekte. In dit geval zijn vele bloedvaten
beschadigd.
Wanneer dit in de buikholte voorkomt zwelt de buik op door buikwaterzucht
(ascites).
Bij beschadiging van de bloedvaten in de borstholte, lekt er vocht in de
borstholte en krijgt de kat ademhalingsproblemen. De verdere symptomen zijn
koorts, verlies van eetlust, vermageren, geelzucht en bloedarmoede.
De algemene toestand van de kat gaat zeer snel achteruit. Ze heeft nog enkele
dagen tot hooguit weken te leven nadat ze FIP heeft gekregen.
Droge FIP
Dit is de chronische vorm van de ziekte. Aanvankelijk zijn er vage klachten
zoals verminderde eetlust, karakterveranderingen, sloomheid, verminderde
activiteit. Er doet zich ook hier geelzucht voor die je kan waarnemen aan de
binnenkant van het ooglid en de oren, die er geel uitzien. Vele katten vertonen
eveneens symptomen in de ogen : de iris (het gekleurde deel rond de pupil)
verandert van kleur en heeft vaak een troebel uitzicht.
Bij zowel droge als natte FIP heeft de ziekte een dodelijke afloop.
Dragers van het coronavirus
84 % van alle katten (dit zijn bijna alle katten!) is drager van het
coronavirus.
In catteries zou 5% van de dragers FIP ontwikkelen (hoewel het moeilijk is om
hier een percentage op te plakken).
Aangezien bijna alle katten drager zijn levert het bepalen van het aantal
antistoftiters tegen dit virus geen eenduidige informatie.
Een kat met FIP heeft hogere titers, doch een perfect gezonde kat kan even hoge
titers hebben zonder daarom FIP te hebben.
Hoe verloopt de besmetting met het coronavirus?
Het virus wordt uitgescheiden via de ontlasting, neus- en ooguitvloei.
Bij besmetting met het coronavirus, dat op zich een onschuldig virus is, zijn
er geen ernstige gevolgen. De kat kan soms wat braken of wat diarree van
voorbijgaande aard hebben.
Onderzoek en behandeling
Het bloedonderzoek dat wordt gedaan om FIP te diagnosticeren geeft slechts voor
90 % zekerheid rond het vermoeden van FIP. De diagnose zelf kan pas na een
autopsie worden vastgesteld (dus na het overlijden van de kat).
Er zijn een aantal andere aandoeningen die eveneens deze symptomen geven, dus
het is wel belangrijk dat de dierenarts alle mogelijkheden onderzoekt.
Tot nog toe is er geen behandeling voor FIP. Door het toedienen van medicatie
kan men het verloop wel vertragen, maar ook dit vertraagde verloop wordt
gevolgd door het overlijden van de kat. Een reden om toch wel na te denken of
onze huisvriend een onnodige lijdensweg moet ondergaan, en hier de beslissing
te nemen welke voor U het meeste in aanmerking komt.
De FIP-vrije cattery
n realiteit bestaat deze cattery niet. Theoretisch gezien kan men proberen een
cattery coronavrij te maken door 0,0 antivirustiters scorende katten in de
cattery op te nemen en het aantal katten beperkt te houden.
In de praktijk houdt dit dan ook in dat men deze cattery volledig van de
buitenwereld moet afschermen. (je katten in een glazen bokaal?)
Immers kattenshows, buitendekkingen, bezoekers die ook katten hebben zijn uit
den boze omdat de kat daar sowieso een coronabesmetting van oploopt. Eveneens
wanneer je kittens de cattery verlaten lopen ze elders corona op.
Het is een straatje zonder einde.
Hoe kan je het risico verkleinen dat het coronavirus muteert naar
het FIP virus?
- Minimaliseer de stress bij de kat. Beperk het aantal nieuwkomers in de
cattery. Laat voldoende tijd tussen nesten.
- Optimaliseer de voeding.
- Maximaliseer de kattenbakhygiëne.
Is de fokker verantwoordelijk wanneer een kat FIP krijgt?
Neen, tenzij de kat al ziek was op het moment dat ze verkocht werd (wat zeer
snel na de verkoop duidelijk wordt).
Niemand kan voorspellen noch voorkomen of een kat FIP ontwikkelt.
Sommige fokkers geven een garantie van één jaar op FIP bij aankoop van een
kitten. Dit is iets wat de fokker zelf bepaalt. Wel is het belangrijk dat de
fokker zijn standpunt hierin duidelijk maakt zodat latere discussies kunnen
worden vermeden.
Immers goede afspraken maken goede vrienden.
Wat kan je eventueel doen wanneer je de pech hebt dat je kat FIP
ontwikkelt?
Gezien er wetenschappelijk nog niet veel tegen FIP te beginnen is, is het
belangrijk het onderzoek hierrond te ondersteunen. In universiteiten moet men
bij gebrek aan studiemateriaal gezonde katten besmetten en FIP laten krijgen om
een oplossing voor het probleem te kunnen zoeken!
Sta me toe jullie te vertellen wat er gebeurde toen mijn 8 maanden oude, o zo
lieve katertje FIP kreeg...
Nadat het bloedonderzoek en de symptomen uitwezen dat er 90 % kans op FIP was
(hij vertoonde (ook) de kenmerken van droge FIP), had ik een gesprek met mijn
dierenarts rond de onderzoeken naar FIP. Ik besloot de wetenschap te helpen een
middel naar FIP te zoeken.
De dierenarts regelde alles met de RUG (Rijksuniversiteit Gent), en de volgende
dag bracht ik mijn katertje naar de praktijk waar een heel vriendelijke
juffrouw van het onderzoeksteam te Gent me opwachtte. Ze gaf me
verduidelijkende uitleg over wat er met mijn katertje zou gebeuren. Hij zou
meegaan naar Gent en daar onmiddellijk worden geëuthanaseerd op dezelfde manier
als bij de dierenarts, waarna onmiddellijk de autopsie zou volgen. Immers
wanneer het katje bij de dierenarts zou inslapen en daarna naar de universiteit
moeten vervoerd worden, zouden belangrijke organismen, die moeten onderzocht
worden, onderweg afsterven. Ik begreep dit heel goed en nam afscheid van mijn
katertje. Enkele dagen later vernam ik dat men heel veel belangrijke informatie
rond wat er zich in zijn lichaampje afspeelde had kunnen verzamelen. Dit was
voor mij een grote troost. Ik was hem sowieso kwijt, maar nu had zijn dood een
betekenis. Zijn dood helpt andere katten in de toekomst te beschermen. Hij is
niet voor niets gestorven.
Besluit
Je ziet, zowel voor
dierenarts, fokker als eigenaar is FIP een enorm frustrerend probleem. Men kan
de ziekte niet voorkomen, niet genezen en een juiste diagnose stellen is vaak
heel moeilijk, een vaccin geeft zo goed als geen bescherming.
Vele fokkers en sommige eigenaars krijgen vroeg of laat met FIP te maken.
Wordt het niet de hoogste tijd dat we dit grote taboe doorbreken en deze ziekte
meer openheid geven en bespreekbaar maken?