Feline Immunodeficiency Virus

Wat is Feline Immunoceficiency Virus (FIV)?
FIV wordt geclasseerd bij de lentivirussen ("trage" virussen) en hoort bij dezelfde retrovirusfamilie als Feline Leukemia Virus (FeLV). FIV en FeLV zijn wel twee verschillende virussen (andere vorm, genetisch andere opbouw, ziektebeeld is anders). Katten met FIV hebben soms ook FeLV.
Feline staat voor kat, Immunodefiency staat voor slechte werking van het immuniteitssysteem. Het virus veroorzaakt dus een minderwaardige werking van het immuniteitssysteem bij katten.
Hoewel FIV heel erg trekt op HIV (Humane Immunodefiency Virus) en het ziektebeeld bij katten veel gelijkenis vertoont met AIDS (Acquired Immune Defficiency Syndrome) bij mensen is FIV een soort-specifiek virus dat alleen katten besmet.

Hoe wordt een kat besmet?
Katten besmet met FIV komen wereldwijd voor. Bijten lijkt de meest efficiente manier te zijn om FIV te verspreiden. Katten die buitenlopen, en vooral agressieve mannelijke katten, lopen het meeste risico op een besmetting. Katten die binnenshuis leven lopen praktisch geen risico om besmet te worden. Ook een toevallige, niet-agressieve ontmoeting, zelfs met likjes of sex, houdt zeer weinig risico voor besmetting in. Slechts zelden worden kittens besmet door hun (FIV positieve) moeder. De besmetting gebeurt dan vermoedelijk tijdens de bevalling of tijdens het zogen.

Wat doet FIV?
GeInfecteerde katten kunnen gedurende jaren geen tekenen van ziekte vertonen. Na verloop van tijd echter wordt het immuniteitssysteem van de kat zo zwak dat normale, alledaagse bacteriën, virussen, schimmels, .... die een gezonde kat niet deren, plots tot een doodzieke kat leiden. Deze secundaire infecties zijn kenmerkend voor FIV.

Wat zijn tekenen van FIV?
In het vroege stadium van de infectie nestelt het virus zich in de nabijgelegen lymfeknopen, waar het zich vermenigvuldigd in witte bloedcellen (T-lymphocytes). Vervolgens verspreidt het virus zich naar de andere lymfeknopen in het lichaam. Dit resulteert in gezwollen lympfeklieren, gewoonlijk tijdelijk en soms gepaard met koorts. Dit stadium gaat vaak ongemerkt voorbij.
De gezondheid van de kat kan geleidelijk achteruitgaan, of ze kent periodes van ziekte afgewisseld met gezonde periodes. Soms komen pas jaren na de infectie tekenen van de ziekte naar boven:

• slechte vachtconditie, koorts en slechte eetlust
• ontstekingen van het tandvlees (gingivitis) en de mond (stomatitis), chronische of weerkerende infecties van de huid, blaas, bovenste luchtwegen.
• aanhoudende diarree
• een scala aan oogproblemen
• langzame maar aandhoudend gewichtsverlies
• verschillende soorten kanker en bloedproblemen
• spontane abortus of misvormde kittens
• aanvallen, gedragsstoornissen of andere neurologische afwijkingen

Diagnose van FIV
FIV wordt aangetoont door het testen van een bloedstaal op antistoffen.
Positief
Aangezien zo goed als geen kat een infectie overwint, duidt de aanwezigheid van antistoffen op FIV. Deze test wordt door alle veterinaire labo's uitgevoerd en bestaat ook in een kit voor dierenartsen of -klinieken. Aangezien vals-positieve resultaten voorkomen is het mogelijk dat de dierenarts dit resultaat wil bevestigen door een andere test.
GeInfecteerde moederkatten geven antistoffen aan de kittens. Deze kittens kunnen tot maanden na de geboorte positief testen op FIV, hoewel slechts een klein percentage van deze kittens ook effectief besmet zijn. Positief bevonden kittens onder de 6 maanden worden best hertest als ze ouder dan 6 maanden geworden zijn.
Negatief
Een negatieve test duidt op afwezigheid van antistoffen tegen FIV. Meestal wil dit zeggen dat de kat niet besmet is. FIV heeft een incubatietijd van 8 tot 12 weken of langer. In die periode zijn er geen of onvoldoende antistoffen in het bloed te vinden, terwijl de kat wel besmet is. In geval een vermoeden van besmetting bestaat (b.v. na een gevecht met een vreemde kat) is het best na 2 maanden nogmaals te testen.
Katten tegen het eindstadium van FIV kunnen negatief testen omdat hun immuniteitssysteem zo verzwakt is dat het geen antistoffen meer produceert.

PCR (Polymerase Chain Reaction) testen detecteren genetisch materiaal van virussen. In geval van vermoeden van vals positief, bij (vals) positieve kittens of bij gevaccineerde katten kan deze (complexere en duurdere) test worden uitgevoerd om uitsluitsel te geven. Momenteel komen bij de PCR testen onaanvaardbaar veel vals positieve en vals negatieve uitslagen voor, zodat de methode (nog) niet aanbevolen kan worden.

Hoe vermijd ik dat mijn kat besmet wordt?
De enige manier om een infectie te vermijden is elk mogelijk contact met het virus vermijden. Kattenbeten zijn de belangrijkste manier van besmetting, dus de kat binnen houden - en weg van potentieel besmette (en agressieve) katten, maakt de kans op besmetting enorm klein. Voor de veiligheid van de aanwezige katten is het best alleen FIV vrije katten aan de groep toe te voegen.
Er is een vaccin tegen FIV beschikbaar in de Verenigde Staten en enkele andere landen. Het is nog niet beschikbaar in België en de doeltreffendheid is nog niet bewezen. Testen van een FIV gevaccineerde kat op FIV wordt hierdoor ook onmogelijk.

Eenvan mijn katten heeft FIV... Wat nu?
Spijtig genoeg heeft uw kat lang genoeg in de groep geleefd voor de diagnose gesteld werd. Het risico dat uw andere katten reeds besmet zijn of een besmetting zullen oplopen, wordt door de aanwezigheid van een drager uiteraard groter. In dit geval laat u best uw andere katten ook testen. Ideaal scheidt u de positieve van de negatieve katten om het risico op besmetting te verkleinen. Als dit niet mogelijk is, en als u een sociale groep heeft waar niet gevochten wordt, dan is het risico op besmetting van de negatieve katten heel klein.

Wat doe ik met mijn FIV positieve kat?
FIV positieve katten dienen binnenshuis gehouden te worden om de kans op besmetting voor andere katten in de buurt te verkleinen en om het contact met vreemde organismen voor uw kat te beperken.
FIV positieve katten dienen gecastreerd of gesteriliseerd te worden.
Ze zijn gebaat met een gebalanceerde, gezonde voeding. Rauw vlees of eieren kunnen gevaarlijk zijn aangezien (normaal onschadelijke) bacterien, parasieten of schimmels uw kat ziek kunnen maken.
Een regelmatige check-up bij de dierenarts (elke 6 maanden) is nodig om te zien hoe de gezondheid van de kat evolueert.
Bij wijzigingen in de persoonlijkheid van de kat, of bij tekenen van ziekten is het altijd aangewezen de dierenarts te contacteren.
Er zijn tot hiertoe geen bewijzen dat antivirale geneesmiddelen of immunomodulators een positieve invloed zouden hebben op het verloop van de ziekte. Soms kunnen met antivirale geneesmiddelen toch goede resultaten geboekt worden

Hoe lang ga ik mijn FIV katje nog hebben?
Het is onmogelijk te voorspellen hoe lang een FIV besmette kat nog te leven heeft. Mits de nodige zorgen en onder ideale omstandigheden kan een FIV besmette kat nog jaren in relatief goede gezondheid doorbrengen. Als de kat reeds zwaar ziek geweest is t.g.v. de FIV besmetting, of als ze constant koorts heeft of constant gewicht verliest, dan is zijn de vooruitzichten niet goed.
Na het overlijden van een FIV positieve kat, is het verstandig alle spulletjes (eet- en drinkbakjes, bedjes, kattenbakken, speeltjes, ...) grondig te desinfecteren of te vervangen voor een nieuw katje in huis komt. Het virus zelf overleeft hooguit een paar uur buiten de kat, maar de bronnen van de secundaire infecties kunnen een gevaar vormen voor een nieuwkomertje. De nieuwe kat dient ook goed gevaccineeerd te zijn tegen de meest voorkomende infecties vóór ze in huis genomen wordt.

Kan ik besmet worden?
Nogmaals, niettegenstaande de vele overeenkomsten met HIV en AIDS, is FIV soort-specifiek en besmet het alleen katten. Behoorlijk wat studies hebben niet kunnen aantonen dat FIV besmettelijk zou zijn voor mensen.

Waarom zou ik mijn kat laten testen?
Het vroegtijdig vastellen van de infectie stelt u in staat om de gezondheid van uw kat zo goed mogelijk te houden en om gepaste maatregelen te nemen om te voorkomen dat de infectie meerdere katten treft. Een negatief resultaat betekent voor u een zorg minder.